Ticker

6/recent/ticker-posts

लिंग किसे कहते हैं? परिभाषा, प्रकार एवं उदाहरण।


ling Parivartan in Hindi
ling Parivartan in Hindi


लिंग किसे कहते हैं? परिभाषा, प्रकार एवं उदाहरण। 

परिभाषा :

लिंग उन शब्दों का रूप होता है जिनसे स्त्री और पुरुष में अंतर किया जा सके। यानी अगर स्त्री और पुरुष का बोध कराते हो, उन्हें लिंग कहा जाता है। आपको बता दें कि लिंग संस्कृत भाषा का शब्द है जिसका अर्थ होता है “निशान” या “चिन्ह”।

जैसे

  • हाथी – हथनी
  • माली – मालिन
  • कवि – कवियत्री
  • राजा – रानी
  • सम्राट – सम्राज्ञी
  • घोड़ा – घोड़ी
  • लेखक – लेखिका
  • लड़का – लड़की
  • पंडित – पंडिताइन

लिंग के प्रकार:

  लिंग दो प्रकार के होते हैं।

   👨‍🦱 पुल्लिंग
   👩‍🦱 स्त्रीलिंग



पुल्लिंग किसे कहते है?

शब्द का वह रूप जिससे पता लगाया जाता है कि वह पुरुष जाति का है, उन्हें पुल्लिंग कहा जाता है। जैसे बेटा, कुता, लड़का, घोड़ा भेंड आदि।

 उदाहरण

  • सजीव : बकरा, घोड़ा, लड़का, आदमी, शेर, हाथी, भेड़िया, खटमल, बन्दर, कुत्ता, बालक, शिशु, पत्रकार, राजा, राजकुमार आदि।
  • निर्जीव : रुमाल, कपड़ा, रक्त, रबर, शहद, सोना, वसंत, लगान, फल, धन, पत्थर, नशा, नक्शा, पोषण, भाग्य, मटर, धंधा, दबाव आदि।

स्त्रीलिंग किसे कहते हैं?

शब्द का वह रूप जिससे पता लगाया जाता है कि वह स्त्री जाति है, उन्हें स्त्रीलिंग कहा जाता है। जैसे बेटी, पुत्री, शिक्षिका, गाय, मोरनी आदि।

 उदाहरण

  • सजीव : माता, लड़की, भेद, गाय, भैंस, बकरी, लोमड़ी, बंदरिया, मछली, बुढिया, शेरनी, नारी, रानी, राजकुमारी, बहन आदि।
  • निर्जीव : धोती, टोपी, सड़क, सजा, भीड़, छत, किताब, ईंट, ईर्ष्या, मंजिल, परत, झोंपड़ी, गंगा, नदी, शाखा, कुर्सी आदि।


चलिए देखते है Ling badlo के कुछ उदाहरण। 

       पुल्लिंगस्त्रीलिंग
01. अनुजअनुजा
02. अभिनेताअभिनेत्री
03. अभिमानीअभिमानिनी
04. अहीरअहीरनी
05. आयुष्मानआयुष्मती
06. इंद्रइंद्राणी
07. ऊँटऊँटनी
08. ओझाओझाइन
09. नर मछलीमछली
10. कविकवयित्री
11. कहारकहारिन
12. कुत्ताकुतिया
13. कुम्हारकुम्हारिन
14. कौआमादा कौआ
15. गधागधी
16. गायकगायिका
17. नर गिलहरीगिलहरी
18. गीदड़गीदड़ी
19. गीदड़मादा गीदड़
20. गुड्डागुड़िया
21. गुरूगुरूआइन
22. गैंडामादा गैंडा
23. गोरागोरी
24. चिड़ाचिड़िया
25. चीतामादा चीता
26. चूहाचुहिया
27. विद्वानविदुषी
28. चौबेचौबाइन
29. छात्रछात्रा 
30. नर छिपकलीछिपकली
31. जाटजाटनी
32. जेठजेठानी
33. ज्ञानवानज्ञानवती
34. ठगठगिनी
35. ठाकुरठाकुराइन
36. डिब्बाडिबिया
37. तपस्वीतपस्विनी
38. दर्जीदर्जिन
39. दर्शकदर्शिका
40. दातादात्री
41. देवदेवी
42. देवरदेवरानी
43. धनवानधनवती
44. नगरनगरी
45. नरमादा
46. नागनागिन
47. नातीनातिन
48. नायकनायिका
49. नेतानेत्री
50. नौकरनौकरानी
51. पंडितपंडिताइन
52. पतिपत्नी
53. पाठकपाठिका
54. पापीपापिन
55. पितामाता
56. पुत्रपुत्री
57. पुत्रवानपुत्रवती
58. पुरषस्त्री
59. प्रियप्रिया
60. प्रियतमप्रियतमा
61. बंदरबंदरिया
62. बलवानबलवती
63. बाबूबबुआइन
64. बालकबालिका
65. बुद्धिमानबुद्धिमती
66. बूढ़ाबुढ़िया
67. बेटाबेटी
68. भगवानभगवती 
69. भवदीयभवदीया
70. भीलभीलनी
71. नर भेड़ भेड़
72. ग्वालाग्वालिन
73. भैंसाभैंस
74. नर मक्खीमक्खी
75. मच्छरमादा मच्छर
76. मज़दूरमज़दूरनी
77. मामामामी
78. मालिकमालकिन
79. मूर्खमूर्खा
80. मोरमोरनी
81. याचकयाचिका
82. युवकयुवती
83. रचयितारचयित्री
84. रीछरीछनी
85. लड़कालड़की
86. लालाललाइन
87. लेखकलेखिका
88. लोटालुटिया
89. नर लोमड़ीलोमड़ी
90.वनवासीवनवासिनी
91. वरवधू
92. विधाताविधात्री
93. वृद्धवृद्धा
94. शिक्षकशिक्षिका
95. शिष्यशिष्या
96. शूद्रशुद्रा
97. शेरशेरनी
98. श्रीमानश्रीमती
99. साँपसाँपिन
100. सिंहसिंहनी


        पुल्लिंगस्त्रीलिंग
101. दादादादी
102. घोड़ाघोड़ी
103. आचार्यआचार्यां
104. वृहदवृहदा
105. आत्मजआत्मजा
106. प्रियप्रिया
107. नीरजनीरजा
108. चंचलचंचला
109. सुतसुता
110. श्यामश्यामा
111. कांतकांता 
112. चंद्रचांदनी
113. पूज्यपूज्या
114. अग्रजअग्रजा
115. बालकबालिका
116. बालबाला
117. बूढ़ाबूढ़ी
118. नानानानी
119. चाचाचाची
120. भाईबहन
121. मामामामी
122. मुर्गामुर्गी
123. चिड़ाचिड़ी
124. कुत्ताकुतिया
125. तोतामैंना
126. कबूतरकबूतरी
127. बकराबकरी
128. बेलगाय
129. नागनागिन 
130. भैंसाभैंस
131. शेरशेरनी
132. बाघबाघिन
133. बिलोताबिल्ली
134. बंदरबंदरिया
135. नर जिराफमादा जिराफ
136. कालाकाली
137. चीतामादा चिता
138. ब्राह्मणब्राह्मणी
139. डॉक्टरडॉक्टरनी
140. नर नर्समादा नर्स
141. राजा रानी
142. विदूषकविदुषी
143. विधुरविधवा
144. साधुसाध्वी
145. माधवमाधवी
146. भिक्षुकभिक्षुका
147. भाईभाभी
148. विधाताविधत्री
149. विधार्थीविधार्थिनी
150. पोतापोती
151. इंद्रइंद्राणी
152. राक्षसराक्षसी
153. छाताछतरी
154. बाबूबाबूआईन
155. स्वामीस्वामिनी
156. ससुरसास
157. सबलसबला
158. क्षत्रियक्षत्राणी
159. राजपूतराजपूतानी
160. कोठाकोठी
161. बेटाबेटी
162. चूहाचुहिया
163. गूंगागूंगी
164. कानाकानी
165. मोटामोटी
166. बहराबेहरी
167. ऊंटऊंटनी
168. ऊचाऊची 
169. बलवानबलवंती
170. पहलवानमादा पहलवान
171. अभिनेताअभिनेत्री
1172. नेतानेत्री
173. नाता नाती
174. नाटा नाटी
175. कर्ताकरती
176. कुम्हारकुम्हारिन
177. कौआमादा कौआ
178. गधागधी
179. गायकगायिका
180. देवदेवी
181. देवतादेवती
182. मालीमालिनी
183. सेठसेठानी
184. पंडितपंडिताइन
185. मर्दऔरत
186. दासदासी
187. पत्रपत्रिका
188. चालकचालिका
189. पाठकपाठिका
190. गुड्डागुड़िया
191. तपस्वीतपस्विनी
192. तेजसतेजस्वी
193. श्रीमानश्रीमती
194. तनुजतनुजा
195. दातादात्री
196. गोपगोपी
197. लोभीलोभिनि
198. तार्किकतर्किकि
199. पहाड़पहाड़ी
200. डिब्बाडिब्बी

जानवरों के नाम के लिंग बदलो

पुल्लिंगस्त्रीलिंग
घोड़ाघोड़ी
शेरशेरनी
मोरमोरनी
भीलभीलनी
ऊंटऊंटनी
हाथीहथिनी
बंदरबंदरिया
कुत्ताकुतिया
मुर्गामुर्गी
गधागधी
सांपसांपिन
बकराबकरी
बाघबाघिन
चूहाचूहिया
नागनागिन
बैलगाय
कबूतरकबूतरी
हिरनहिरनी


Gkbyishak.blogspot.com
Gkbyishak.blogspot.com


My blog 

🌍 Gkbyishak

🌎 Makelifehappy89

🌎 Ishakansari.blogspot.com

Gkbyishak.blogspot.com



Post a Comment

0 Comments